In memoriam dokter Funs Winters, arts en kunstenaar

door Harrie op den Kamp
uit: Weekblad "De Trompetter", wo.21 juni 2000

Weer is een markant Sittardenaar heengegaan. Zaterdag 10 juni overleed op 93-jarige leeftijd in zijn woning in de Parklaan, huisarts en kunstschilder Alphons Antonius Henricus Winters. Na de uitvaartdienst vrijdag j.l. kenschetste mr. G. Houthakkers als voorzitter van de Alphons Wintersstichting de overledene. Hij werd van geboren Venlonaar op 29- jarige leeftijd Sittardenaar. Hij is echte laammaeker geworden. Op wens van dokter Winters zong zijn geliefd Sittards Mannenkoor Si-tard onder leiding van Piet Tobben toen de kist de kerk werd uitgedragen: "Sitterd allein". Een ontroerend moment voor de vele familieleden en Sittardenaren in de geheel gevulde Grote Kerk.
Alphons Winters was huisarts in Sittard van 1935 tot 1978. In 1935 had hij de praktijk overgenomen van dokter Joosten. Hij vond huisarts het mooiste beroep dat er bestaat. Hij was een bekwaam en progressief geneesheer. Ontelbaar zijn de anecdotes en verhalen over patiënten, medicijnen en collega's. Als eerste gebruikte hij in Sittard direct na de oorlog penicilline dat hij bij een Amerikaanse generaal zeer tegen de regels, had weten los te krijgen. Dit nieuwe medicijn was alleen bestemd voor gewonde Amerikaanse soldaten. Hiermee heeft hij het leven van Toon Hermans gered die hij om de vier uur, ook 's nachts, met een dikke naald het levensreddend medicament toediende. Tegen de Amerikaan had Winters gezegd dat Toon een gewonde verzetsstrijder was.


Zelfportret in acrylverf 1986

Navrant is zijn verhaal over het bombardement van Geleen in de nacht van 5 op 6 oktober 1942. Het leek of het laatste oordeel was aangebroken met enorme explosies. Toen Winters een kijkje ging nemen zag hij tientallen paarden, koeien en varkens over de Rijksweg richting Sittard rennen . Daarna volgden pikzwarte helemaal naakte mensen op de fiets. Ze raceten voor hun leven de Rijksweg af om te ontkomen aan de vuurzee. Het waren mijnwerkers die in paniek uit het badlokaal waren gerend. De dokter werd geroepen naar de Vouerweg waar een heel gezin onder het puin was bedolven. Er waren geen overlevenden. Ook lagen er overal dode dieren. Je moest Winters niet spreken van de goede oude tijd. Er was veel armoede en ellende. Zeker in de oorlog, toen hij een ondergedoken Joodse vrouw hielp bij de bevalling. Hilarisch is zijn verhaal over een ontharingsmiddel waarvoor hij weigerde een certificaat af te geven. Bij de proefpersoon hing de huid langs de benen. In die tijd was een huisarts vaak meer een sociaal werker die geen rekening hoefde uit te schrijven, want er was in veel gezinnen tijdens de crisistijd zelfs geen geld voor de eerste levensbehoeften.


Alphons Winters in zijn atelier (foto D.d.L.)

In 1978 deed hij de praktijk over aan zijn zoon en kon hij zich helemaal wijden aan zijn "echte beroep", de schilderkunst. Al tijdens zijn jeugd wilde hij schilder worden, maar zijn vader dwong hem min of meer om medicijnen te gaan studeren in Amsterdam. Hij verbleef vanaf 1929 enige jaren in Parijs waar hij een bohémienachtig bestaan leidde. Veel is er over zijn kunstenaarschap geschreven o.a. in de catalogi bij de talrijke exposities die er van zijn werk zijn gehouden. Hij was een veelzijdig kunstenaar zowel in zijn technieken als in de keuze van zijn onderwerpen. Hij had een voorkeur voor vrouwen en kinderportretten maar schilderde ook veel Sittardse stadsprinsen en kleurrijke landschappen. In 1949 richtte hij de vereniging van schilderende artsen op waarvan hij voorzitter werd. Meer dan vijftig jaar, was hij een actief lid van Pincet en Penseel. Met veel genoegen verleende hij zijn naam aan de Alphons Wintersstichting, die als doel heeft de amateur-schilderkunst te bevorderen. Zij steunt artistiek begaafde Limburgse kunstenaars o.a. door het inrichten van exposities. Winters kreeg de erkenning die hij verdiende en werd meermalen onderscheiden. Zo ontving hij de erepenning in zilver van de gemeente Sittard. In 1986 bij zijn tachtigste verjaardag verscheen een monografie over zijn leven en werk. Ook kreeg hij in 1980 de orde van de Gulden Humor, de hoogste Limburgse carnavalsonderscheiding. Van het Sittards Mannenkoor "Si-Tard"was hij vele jaren ere-voorzitter. Mr Houthakkers maakte na de uitvaartmis bekend , dat in Sittard een bronzen beeld van dr. Winters geplaatst zal worden. Dit zal waarschijnlijk komen te staan op het nieuwe Cultuurplein vóór de vernieuwde schouwburg.


Het bidprentje, door Winters zelf ontworpen

Winters beschikte over de gave van het woord. Hij was een boeiend causeur en schreef gedichten en schetsen. Hij wist steeds een gezellige, huiselijke sfeer te creëren. Charmant en ad rem. Tot zijn laatste levensjaar was hij geestig en onderhoudend. Een man van niveau. Toen ik hem bijna een jaar geleden bezocht , leidde hij me enthousiast rond in zijn atelier en schonk hij mij bij het afscheid het boekje met de treffende titel: WINTERS WONDERLAND. Dit was een publicatie naar aanleiding van zijn tentoonstelling b.g.v. 90ste verjaardag in het stedelijk museum Het Domein te Sittard. Hij schreef erin als opdracht: ARS LONGA, VITA BREVIS.(De kunst is lang, het leven kort). Het leven van dokter Funs Winters was lang en boeiend. Hij hield van het leven en de mensen. Hij eindigt zijn gedicht LEVEN van november 1991 met de regel: LEVEN IS HET MOOISTE DAT BESTAAT.
Kunstenaar en dokter Fons Winters neemt op zijn bidprentje ontroerend afscheid van ons met de uitbeelding van het eeuwige en oneindige van het leven en met de tekst VAARWEL FONS, WEES GELUKKIG!